DNA – kwas deoksyrybonukleinowy znany jako wielocząsteczkowy organiczny związek należący do grupy kwasów nukleinowych. Niesie on w sobie unikalny kod dla każdego indywidualnego żywego organizmu począwszy od najmniejszej bakterii do człowieka. Geny są segmentami DNA i kodu dla konkretnych białek, które odgrywają główną rolę w budowaniu, utrzymywaniu i odtwarzaniu komórki.

Psy posiadają od około 20.000 do 25.000 genów zlokalizowanych wzdłuż 78 chromosomów (w porównaniu do 46 u ludzi).

Genom udomowionego psa jest potężnym nowym narzędziem również do zrozumienia ludzkiego genomu. Porównanie psa z człowiekiem i innymi ssakami ujawnia kluczowe informacje o strukturze i ewolucji genów i genomów. Wszystko to dzięki wyjątkowej historii hodowlanej psów w połączeniu z ich różnorodnością fizyczną i behawioralną. Wyjątkowa historia hodowlana psów, z ich niezwykłą różnorodnością behawioralną i fizyczną, oferuje możliwość znalezienia ważnych genów leżących u podstaw chorób występujących zarówno u psów jak i u ludzi, takich jak rak, cukrzyca i epilepsja.

Obecny stan wiedzy oraz możliwości technologiczne pozwalają wykorzystać testy DNA m.in. do potwierdzania rodzicielstwa, ustalania mieszanki ras u psów nierasowych, wykrywania chorób dziedzicznych czy ujawniania ukrytych cech.

Genetyczny odcisk palca 

DNA fingerprinting to upowszechnione określenie na badanie DNA pozwalające na odróżnienie osobników tego samego gatunku. W świecie kryminologii stosuje się je do pozytywnej identyfikacji podejrzanych o popełnienie przestępstwa. W świecie kynologii „genetyczny odcisk palca” pełni kilka istotnych ról, w tym pozytywną identyfikację psa czy śledzenie rodowodu poprzez potwierdzenie rodzicielstwa.

Polska Federacja Kynologiczna jest jedną z nielicznych organizacji w Polsce, która nałożyła na swoich hodowców obowiązek wykonywania takich badań u psów, które mają otrzymać uprawnienia hodowlane. Tym samym eliminuje to obawy dotyczące rodzicielstwa, które tak często pojawiają się ze strony organizacji chcących pozostać przy monopolu, a które jednocześnie odeszły od obowiązkowego profilowania z różnych przyczyn (np. występujące niezgodności).

Potwierdzenie rodzicielstwa

Przeprowadzane testy DNA w celu potwierdzenia pochodzenia nie wykorzystują wprost rzeczywistych genomów, lecz inne sekwencje DNA znane jako markery. Wykonując takie badania możemy wyłącznie potwierdzić lub zaprzeczyć pochodzenie psa (rodzicielstwo). Wynika to z faktu, że markery nie są genami funkcjonalnymi a zatem nie dostarczają żadnych informacji np. o wyglądzie, rasie, cechach czy chorobach genetycznych.

Jak zatem działa potwierdzenie rodzicielstwa? W uproszczeniu – każdy gen występuje w dwóch różnych kopiach. Kopie te zwane są allelami. Potomstwo otrzymuje jedną kopię każdego genu od każdego z rodziców.

DNA w PFK

Na zlecenie Polskiej Federacji Kynologicznej testy DNA przeprowadza Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie oraz Genevet Labolatorium Genetyki Zwierząt. Wykonanie takiego testu to koszt 190 zł. Właściciel psa po zleceniu badań otrzyma od PFK i Instytutu certyfikat potwierdzający ustalenie profilu DNA. Co raz częściej zdarza się również, że Instytut po zasięgnięciu informacji z prowadzonej przez siebie bazy potwierdza jednocześnie pochodzenie konkretnego psa porównując profile DNA rodziców tego psa.